غیبت آن است که چیزی نسبت به کسی گفته شود که اگر به گوش کسی برسد خوشش نیاید خواه آن گفته راجع به نقص در بدن او یا در اخلاق یا در اقوال ویا در افعال مربوطه به دین یا دنیای او باشد. والبته غیبت کردن منحصر به زبان نیست.خواه گفتار باشد خواه کردار یا اشاره یا نوشتن.شنونده ی غیبت حکم غیبت کننده را دارد. مگر اینکه به نحوی مانع منکر شود.رسول خدا {ص}فرمود:هر که مومنی رانزد او خوار و رسوا کنند واو بتواند یاریش کند ونکند خدا او را در روز قیامت در حضور همه ی خلایق خوار ورسوا خواهد ساخت.

انگیزه های غیبت

انگیزه های غیبت معمولا غضب کینه وحسد است. علاوه بر اینها 1-استهزاء 2-افتخار جویی: اینکه بگوید فلان کس چیزی نمی داند وغرضش اثبات فضل خودش باشد.3- خود را مبری نشان دادن 4- ایجاد ارتباط ومصاحبت از طریق بر شمردن عیوب مسلمانان 5- دلسوزی مثلا بگوید:بیچاره با آن کار زشتش مرا نگران خودش کرد.6- اظهار شگفتی بگوید:عجب است از فلانی که چنین کاری را مرتکب شد.

قرآن درباره ی غیبت می فرماید:کنجکاوی احوال مردم را نکنید وبعضی پشت سر بعضی بد گویی نکنید.مگر یکی از شما دوست دارید که گوشت مرده ی برادرش را بخورد؟ همه این را ناخوش می دارید.

پیامبر (ص)فرمود:غیبت دین مسلمان را زودتر از بین می برد که خوره درون را. ونیز فرمود:هیچ مجلسی با غیبت آباد نمی شود مگر اینکه دین را ویران می کند.پس گوشهای خویش را از غیبت نگهدارید که گوینده وشنونده هر دودر گناه شریکند.

وفرمود:غیبت حسنات بنده را از بین می برد آنطور که آتش در کاه افتد.

امام صادق(ع)فرمود:هر که علیه مومن چیزی بگوید که او را عیبناک کند وآبرویش را بریزد تا از چشم مردم بیفتد خداوند او را از دوستی وسر پرستی خود به دوستی وسرپرستی شیطان می راند وشیطان هم او را نمی پذیرد.وباید این فرمایش پیامبر مد نظرمان باشد تا انشاءالله از این صفت خبیث رها شویم.<<خوشاآنکه مشغول عیوب خود باشد وبه عیوب مردم نپردازد.>>به خصوص وقتی متوجه باشیم غیبت حسنات مارا می برد وبه سیئات ما می افزاید ومارا در قیامت با یک نامه ی اعمال خالی از طاعات وآغشته به گناهان آنهایی که غیبتشان را کرده ایم روبرو می کند.

باید از انگیزه های غیبت خود را آزاد کرد تا از غیبت آزاد شد.مثل خشم وغضب وحسد وکینه واستهزاء وشوخی وهزل وفخرفروشی.باید مواظب باشیم برای غیبت خود عذر تراشی نکنیم .گاهی گفته می شودبعضی از بزرگان همین اعمال مارا مرتکب می شوند که اگر با این گفتن عملا تهمت نزده باشیم باید متوجه باشیم که ما باید به مقتضای ایمان خود عمل کنیم وعمل دیگری نباید در ایمان ما تزلزل ایجاد کند .باید به انبیاء اقتدا نماییم.

مواردی هست که غیبت را جایز می سازد:

1-دادخواهی در نزد قاضی 2- در مشورت وقتی که سکوت مامنجر به ضرر مسلمان وبه نفع فاجر باشد.3- کسی که تظاهر به فسق وکناه می کند.